Apel spółdzielni socjalnych, przedsiębiorstw społecznych w sprawie projektu ustawy o ekonomii społecznej

Przedstawiciele spółdzielni socjalnych i przedsiębiorstw społecznych po analizie projektu ustawy o ekonomii społecznej uznają, iż projekt ustawy choć niezwykle potrzebny i konieczny dla prawnego uregulowania ekonomii społecznej w polskim systemie prawno-finansowym zawiera jednak regulacje, które w istotny sposób traktują w skrajnie niekorzystny sposób spółdzielczość socjalną.

Bez dokonania istotnych zmian, projekt ustawy może doprowadzić do upadku działań spółdzielczych, stawiając je w znacząco gorszej sytuacji niż podmioty ekonomii społecznej działające w innych formach prawnych. Proponowane rozwiązania dodają jedynie nadzór i kontrolę bez nowych elastycznych i dopasowanych do kształtu przedsiębiorczości społecznej rozwiązań. Uważamy, że ustawa powinna uznać, iż spółdzielnia socjalna w zakresie praw i obowiązków traktowana jest jak przedsiębiorstwo społeczne, bez konieczności aplikowania o status przedsiębiorstwa społecznego;

Ponadto projekt zawiera szereg istotnych kwestii dotyczących wszystkich przedsiębiorstw społecznych, które wymagają wprowadzenia następujących rozwiązań:

• wprowadzenie zasady, zgodnie z którą indywidualny plan reintegracyjny ma charakter fakultatywny, zaś jego stosowanie oznacza dostęp do korzystania ze wsparcia reintegracji ze środków Funduszu Pracy oraz korzystanie z zapisów społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych;
• wprowadzenie zasady, iż program reintegracyjny tworzony jest w przedsiębiorstwach społecznych i spółdzielniach zatrudniających co najmniej 20 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
• uproszczenie obowiązku sprawozdawczego, tak by minimalizować ilość zbędnych dokumentów potwierdzających spełnianie wymogów dotyczących przedsiębiorstwa społecznego.

Uważamy ponadto, iż istotny jest dział ustawy dotyczący realizacji usług społecznych realizowanych we współpracy lub na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego. Zapis ten ma charakter fundamentalny umożliwiając podejście podmiotowe i uczciwe rozliczanie kosztów zadań publicznych. Musi mieć jednak charakter obligatoryjny. Propozycje te muszą zostać ponadto uzupełnione o działania o charakterze programowym. Programowanie usług społecznych musi mieć charakter partycypacyjny i nie ograniczający się jedynie do formalnych konsultacji. Powinien również przesądzać, które zadania publiczne i w jakim trybie będą realizowane przez sektor społeczny.

Kluczową kwestią jest również uregulowanie na poziomie krajowych w ramach Banku Gospodarstwa Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej, który tworzyłby nasz polski zasób instrumentów finansowych o charakterze zwrotnym.

Projekt ustawy musi zatem być kompleksowy i patrzący w przyszłość, a jednocześnie elastyczny tak, aby nie zmarnować dotychczasowego dorobku polskiej ekonomii społecznej. Jeśli chcemy w znaczący sposób odnaleźć się w politykach publicznych i działaniach rynkowych wymaga to uważnego i rozsądnego podejścia oraz rzeczywistego dialogu. Licząc na takie podejście, deklarujemy pełne wsparcie w pracy nad proponowanymi rozwiązaniami.